Een serologische antilichaamtest controleren op de aanwezigheid of het niveau van specifieke antilichamen in het bloed. Antilichamen zijn eiwitten die het immuunsysteem aanmaakt om vreemde stoffen te bestrijden. Deze stoffen zijn pathogenen, ofwel ziektekiemen, zoals virussen en bacteriën. Wanneer je een infectie hebt, maakt het lichaam antilichamen aan die gericht zijn tegen die ziekteverwekker. Deze antilichamen kunnen je beschermen tegen het krijgen van een nieuwe infectie of tegen het krijgen van ernstige symptomen. Een vaccin biedt ook bescherming door het immuunsysteem aan te zetten tot het maken van antilichamen tegen de ziekteverwekker. In het vervolg kan een serologische antistoftest aantonen dat je immuunsysteem bepaalde ziektes kan afweren.
Deze antilichaamtests worden over het algemeen gebruikt om op zoek te gaan naar antilichamen tegen specifieke ziekten:
- COVID-19
- Mazelen en bof
- Varicella zoster-virus, zoals waterpokken en gordelroos
- Hepatitis
- Mononucleosis
De testen worden ook gebruikt om te controleren op bepaalde antilichamen die een teken van een auto-immuunziekte kunnen zijn. Bij auto-immuunziekten valt het immuunsysteem per ongeluk uw eigen cellen, weefsel of organen aan. De serologische antilichaamtests worden niet gebruikt om ziektes te diagnosticeren. Ze kunnen aantonen dat u antilichamen tegen een ziekte heeft, maar niet of de antilichamen afkomstig zijn van een huidige of vroegere infectie of van een vaccinatie.
Waarom heb ik een antistoftest nodig?
Je kan deze test gebruiken om uit te vinden of u een recente of vroegere infectie heeft gehad. Verder kan deze test nodig zijn om na te gaan of u gevaccineerd bent, bijvoorbeeld als uw medisch dossier onvolledig is. Het kan ook de effectiviteit van een vaccin aantonen. Als u tegen een ziekte bent ingeënt, kan de test uitwijzen of uw vaccin voldoende bescherming biedt. Daarnaast kunnen sommige organisaties een bewijs van vroegere besmettingen of vaccinaties eisen. Waar deze test dus ook voor gebruik kan worden. Tot slot kan de test gebruikt worden om uit te zoeken of u een auto-immuunziekte hebt.
Wat gebeurt er tijdens een antilichaamtest?
Een gezondheidsdeskundige neemt met een kleine naald een bloedmonster uit een ader in uw arm. Zodra de naald is ingebracht, wordt een kleine hoeveelheid bloed opgevangen in een reageerbuisje of flesje. U kunt een prikje voelen wanneer de naald erin of eruit gaat. Dit duurt meestal minder dan vijf minuten. Voor het doen van een serologische antistoftest hoeft u geen speciale voorbereidingen te treffen. Er zijn heel weinig risico’s verbonden aan een bloedonderzoek. Er kan een lichte pijn of blauwe plek komen op de plaats waar de naald is ingebracht, maar de meeste symptomen verdwijnen snel.
Wat betekenen de resultaten?
De resultaten zijn afhankelijk van de antilichamen die zijn gemeten. Ze kunnen worden weergeven als titers (niveaus van antilichamen) of als positief (u heeft antilichamen) of negatief (u heeft geen antilichamen). Veel voorkomende resultaten zijn:
- Er zijn antilichamen tegen een specifieke ziekteverwekker gevonden. Kan betekenen dat u een eerdere infectie hebt gehad. Of dat u tegen een bepaalde ziekte bent ingeënt.
- Er zijn lage niveaus van bepaalde antilichamen gevonden. Dit kan betekenen dat u niet voldoende beschermt bent tegen een ziekte of dat u een opfrisprik nodig hebt.
- Er zijn auto-antilichamen gevonden. Dit zijn antilichamen die per ongeluk gezonde cellen hebben aangevallen. Dit kan betekenen dat u een auto-immuunziekte heeft.
Is er verder nog iets dat ik moet weten over een serologische antilichaamstest?
Deze tests kunnen aantonen dat u een immuunrespons hebt tegen een ziekteverwekker. Maar ze kunnen niet aantonen of u volledig beschermd bent tegen een ziekte of hoe land de bescherming duurt. In het geval van een nieuwe ziekte, zoals COVID-19, is het nog niet bekend hoe lang de bescherming duurt na besmetting of vaccinatie.
