Eind november werd in Zuid-Afrika een nieuwe coronavariant ontdekt genaamd Omikron, of Omicron in het Engels. Deze variant wijkt op 32 punten af van het coronavirus dat eind 2019 voor het eerst werd ontdekt in China. In vergelijking, bij de Delta-variant waren dit maar 9 punten.
Door het grote aantal besmettingsgevallen met Omikron kunnen we opmaken dat deze variant zich sneller verspreid. Reden dus om goed te kijken of de huidige vaccins wel effectief zijn tegen deze nieuwe variant. Het bedrijf Pfizer heeft op 8 december 2021 voorlopige resultaten gepubliceerd. Lees er hier alles over.
Voorlopige laboratoriumstudies
Direct nadat bekend werd dat de Omikron variant gedetecteerd is, gingen Pfizer en BioNTech aan de slag met studies om te bepalen of het Pfizervaccin effectief is tegen deze nieuwe variant. De voorlopige laboratoriumstudies tonen aan dat om de Omikron variant te neutraliseren drie doses van het Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccin nodig zijn.
Bij twee doses bleek dat er ook bescherming is, maar niet voldoende om Omikron volledig te neutraliseren. Pfizer gelooft dat gevaccineerde personen wel nog steeds beschermd zijn tegen ernstige vormen van de ziekte, maar blijven de effectiviteit tegen Omicron wereldwijd op de voet volgen.
Over de laboratoriumstudies
Om de effectiviteit van Pfizervaccin tegen de Omikronvariant te beoordelen, hebben Pfizer en BioNTech onmiddellijk bloed van personen afgenomen die twee of drie doses van 30 µg van het huidige Pfizervaccin hebben ontvangen, en dit getest. Dit deden ze met behulp van een pseudovirusneutralisatietest (pVNT). Ze onderzochten het bloed van proefpersonen 3 weken na ontvangst van de tweede dosis of één maand na ontvangst van de derde dosis van het Pfizervaccin. De derde dosis zorgde voor 25 keer zoveel neutraliserende antilichamen tegen Omikron-stam.
Derde vaccinatie (boosterprik)
Je krijgt een betere bescherming tegen Omikron met een derde dosis, aangezien gegevens uit aanvullende studies van de bedrijven aangeven dat een booster met het huidige COVID-19 vaccin van Pfizer en BioNTech de antilichamen met een factor 25 verhoogt. (welke leeftijd boosterprik?)
Volgens de voorlopige gegevens van de bedrijven levert een derde dosis een vergelijkbaar niveau van neutraliserende antilichamen tegen Omikron op als wordt waargenomen na twee doses tegen andere varianten die vóór Omikron in omloop waren. Een derde dosis verhoogt ook de bescherming tegen ernstige ziekte.
Volgens Pfizer en BioNTech kunnen brede vaccinatie- en boostercampagnes over de hele wereld ervoor zorgen dat mensen beter beschermd zijn om het winterseizoen door te komen.
Vervolgstudies
Hoewel deze resultaten voorlopig zijn, zullen de bedrijven doorgaan met het verzamelen van meer laboratoriumgegevens. Ze zullen de effectiviteit in de praktijk evalueren om de bescherming tegen Omikron te beoordelen en te bevestigen en vervolgens de meest effectieve vervolgstappen bepalen.
Aanpassen Pfizer vaccin
Op 25 november 2021 zijn de bedrijven Pfizer en BioNTech al begonnen met de ontwikkeling van een Omikron-specifiek COVID-19-vaccin. De ontwikkeling zal worden voortgezet voor het geval dat een aanpassing van het vaccin nodig is om het niveau en de duur van de bescherming tegen de Omikron variant te verhogen. Ze geloven dat een aangepast vaccin zal helpen om te zorgen voor een hogere mate van bescherming tegen corona die door Omikron word veroorzaak, en bovendien zal dit voor een langere bescherming zorgen.
Nieuwe vaccins in Maart 2022
De eerste batches van het vaccin dat tegen Omikron moet beschermen kunnen binnenkort worden geproduceerd en zullen volgens planning binnen 100 dagen klaar zijn voor levering, in afwachting van goedkeuring door de regelgevende instanties.
Pfizer en BioNTech hebben ook andere variant-specifieke vaccins getest. Op basis van deze ervaring hebben de bedrijven er alle vertrouwen in dat ze, indien nodig, in maart 2022 een vaccin tegen de Omikron-variant kunnen leveren.
Andere varianten
De bedrijven zijn eerder ook klinische studies gestart voor andere variant-specifieke vaccins waaronder de Alpha, Beta, Delta & Alpha/Delta varianten. Mocht het nodig zijn dan zullen de gegevens uit deze studies worden ingediend bij regelgevende instanties over de hele wereld om het proces van aanpassing van het vaccin tegen Omikron te versnellen.
Goedkeuren vaccin
Als Pfizer en BioNTech een nieuw vaccin op de markt willen brengen moet het eerst goedgekeurd worden. Ondanks het feit dat het huidige vaccin al is goedgekeurd, geldt dit niet automatisch voor een nieuw vaccin tegen de Omikron variant, elk vaccin moet afzonderlijk goedgekeurd worden.
Om in Nederland een vaccin op de markt te brengen moet het eerst goedgekeurd worden door het Europees Medicijn Agentschap (EMA) en daarna door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Beide agentschappen beoordelen de werking van het vaccin en bepalen of de voordelen van de vaccins groter zijn dan de nadelen. Ook nadat de vaccins zijn goedgekeurd worden ze nog in de gaten gehouden. Dit is de taak van een Europees bewakingssysteem.
Andere vaccins en Omikron
Zoals uit dit onderzoek blijkt, is het Pfizervaccin tot bepaalde hoogte geschikt om besmetting met het Omikronvirus tegen te gaan. En als je een booster neemt is de bescherming nog hoger. Ook Moderna, AstraZeneca en Janssen lijken een redelijke bescherming te bieden.
Uit de eerste studies blijkt dat het Modernavaccin mogelijk minder bescherming biedt tegen de nieuwe variant.
