Namens de groep Open Doors Ukraine begint de gepensioneerde Nederlandse diplomaat Robert Serry een humanitaire activiteit in Oekraïne. “Alle hulp is nodig“, zegt hij. “Deze invasie markeert het begin van de lange schemering van het land.”
In de jaren negentig was Serry de eerste Nederlandse ambassadeur in het toen nog onafhankelijke Oekraïne. In 2014 diende hij als gezant van de secretaris-generaal van de VN. Toen pro-Russische militanten hem beletten de Krim te verlaten, haalde hij internationaal de krantenkoppen.
Hij vormde samen met onder meer oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve de organisatie Open Doors Oekraïne (ODU). ODU is een platform waar humanitaire organisaties uit Nederland en Oekraïne samenwerken. Serry pleit namens ODU voor omvangrijke hulp aan het Oekraïense volk nu de oorlog is uitgebroken.
“Die hulp zal de komende tijd hard nodig zijn“, aldus Serry. “Gelukkig hebben belangrijke organisaties als Stichting Vluchteling zich aangesloten bij de giro 999-campagne. Alle hulp is nu nodig, want dit gaat veel tijd kosten.”
“Het onvoorstelbare is gebeurd.”
Toen Serry donderdagochtend wakker werd en hoorde dat de invasie van Oekraïne was begonnen, kon hij zijn oren niet geloven. Serry zegt: “Het ondenkbare is gebeurd. Ik bleef hopen dat het anders zou aflopen, ondanks alle signalen dat het deze kant op zou gaan.”
Serry diende vorige week namens het Europees Instituut voor de Vrede een plan in voor de-escalatie en een staakt-het-vuren in de regio rond het Donetsbekken. Hij had achter de schermen met Oekraïense en Russische deskundigen hard aan het plan gewerkt. Serry voegt daaraan toe: “Dat is nu allemaal achterhaald. Een invasie zou verwoestend zijn voor beide landen“, zo waren de Oekraïners en Russen het eens.
Tijdens zijn ambassadeurschap werd Serry verliefd op zijn Oekraïense tolk. Ze trouwden, kregen een kind en wonen nu in Den Haag. Serry zegt: “Mijn schoonfamilie woont nog in Kiev.” “Natuurlijk, we hebben ze gezegd hierheen te komen,” zegt de verteller. “Ze vinden het daar heerlijk. Ze zouden er, net als veel andere Oekraïners, liever sterven dan weggaan.”
Wat zal de volgende zet van Rusland zijn?
Het is beter om te vragen, “Wat gaat Vladimir Poetin nu doen?” Dit is Poetins oorlog, niet die van Rusland, naar mijn mening. Wat me opvalt is dat de steden in Oekraïne nog niet bezet zijn. Misschien wil Poetin dat niet omdat dat zou resulteren in tien Groznys: de Tsjetsjeense stad die in de jaren negentig een strijdtoneel werd. Rusland mag dan militair superieur zijn, maar als hij een marionettenregering in Oekraïne installeert, zal het Oekraïense volk dat niet accepteren.”
Wat kan het Westen doen nu de diplomatie en het dreigen met sancties hebben gefaald?
“Dat is waar, maar het bekendmaken van sancties kan op de lange termijn toch effect hebben, vooral als ze zo streng zijn als de VS en de Europese landen nu voorstellen.”
Is het waarschijnlijk dat de NAVO, net als Nederland, militair zal ingrijpen in Oekraïne?
“Die kans leek me klein; Oekraïne is geen NAVO-lid.” Ze moeten voor zichzelf zorgen. Als die arme Oekraïners in het hart van het conflict zitten, kunnen wij hier vanavond rustig naar bed gaan.”
Tijdens een persconferentie eerder op de dag weigerde premier Mark Rutte te zeggen of er nog meer Oekraïense vluchtelingen zullen worden opgenomen. Dat zou moeten gebeuren “binnen de structuren en afspraken die er nu zijn.”
“Je hebt een erg terughoudende reactie gegeven. We hebben het over de Oekraïners, die we al vele jaren bijstaan en adviseren. Ze willen lid worden van de Europese Unie omdat ze bij Europa horen.”
