Eén van de belangrijkste organen van het menselijk lichaam heeft een centrale rol gespeeld bij corona, het hart. Zogenaamde ‘cardiovasculaire aandoeningen’ behoren tot een van de grootste risicofactoren voor het moeten worden opgenomen in het ziekenhuis.
Een groot percentage van de patiënten die worden opgenomen in het ziekenhuis hebben tekenen van hartschade. Het gaat hierbij om mensen die worden opgenomen met SARS-CoV-2-infecties, en veel mensen herstellen van deze infectie met blijvend cardiovasculair letsel.
Debatten over corona-vaccins hebben vaak ook een verband met de gezondheid van het hart en bloedvaten. De val van de Deense voetballer Christian Eriksen, tijdens het EK, heeft vraagtekens opgeleverd over het verband tussen plotse hartstilstanden en vaccinatie bij atleten.
Het onderwerp dat de meeste vraagtekens en onzekerheden oplevert, is het risico van het krijgen van myocarditis na een inenting, dat voornamelijk bij jonge mensen voorkomt.
Wat is myocarditis?
Myocarditis wordt gezien als een ontsteking in de hartspier die kan worden veroorzaakt door virussen zoals coxackie, influenza, herpes of hepatitis. Andere oorzaken van deze ontsteking zijn bacteriën, toxinen, schimmels, chemotherapieën en auto-immuunziekten.
Sommigen van deze virussen infecteren de hartspier waardoor er direct letsel aan het hart ontstaat. Indirecte schade aan het hart worden veroorzaakt via het immuunsysteem. Een goed immuunsysteem is belangrijk bij het voorkomen van deze ontsteking.
Het immuunsysteem wordt geactiveerd als reactie op een infectie, waardoor er chemische stoffen vrijkomen genaamd cytokinen. Deze cytokinen worden ingezet om de infecties op te ruimen. Een zwak immuunsysteem kan er dus voor zorgen dat de cytokinen minder sterk zijn, waardoor de infectie toch kan uitzaaien. In sommige gevallen stijgen de cytokinenniveaus tot hoge niveaus die een ‘cytokinenstorm’ veroorzaken, wat schade aan de hartspier kan veroorzaken.
Myocarditis in cijfers
Tussen de 1 en 10 gevallen per 100.000 mensen per jaar, waren de normale cijfers voor het aantal gevallen van Myocarditis bij mensen. Dit was voordat de COVID-19-pandemie begon. De leeftijdsgroep mannen tussen de 18 en 30 jaar hebben de meeste kans op het krijgen van deze ontsteking. Wat opvallend is, aangezien de meeste gevallen van Myocarditis in de hoogste risicogroep zich voordoen bij de meeste gezonde en actieve mensen.
Het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention (CDC) geeft aan dat het risico op het krijgen van deze ontsteking hoger is na een infectie van corona. Het gaat hierbij om 146 gevallen per 100.000 mensen. Dit risico is hoger bij mannen ouder dan 50 en kinderen 16 jaar.
Myocarditis na vaccinatie
Het risico van het krijgen van myocarditis na een vaccinatie of booster is kleiner dan het risico op het krijgen van een hartletsel na het krijgen van corona. Een studie gedaan in Israël toonde aan dat het risico van myocarditis na vaccinatie 2,13 gevallen per 100.000 gevaccineerde mensen is. De studie is consistent met andere studies van de Verenigde Staten en Israël. Deze studies laten allemaal een kans van myocarditis zien tussen de 0,3 en 5 gevallen per 100.000.
Myocarditis is geen zorg voor kinderen
De meeste gevallen van myocarditis deed zich voor binnen drie of vier dagen na de tweede vaccinatie, bij mannen jonger dan 30 jaar. De mediane leeftijd is 15,8 jaar, waar de meeste patiënten man zijn (90%) en blank (66%) of hispanic (21%) zijn. Gegevens over de boostervaccinaties van deze leeftijdsgroep zijn nog niet beschikbaar.
De meeste studies laten zien dat er een voordeel is van het ontvangen van de corona-vaccinatie, kijkend naar de oorzaken en gevolgen van Myocarditis. Een studie van Martina Patone, van de University of Oxford, liet zien dat er meer dubbelzinnige resultaten zijn voor mensen onder de 40 jaar, gebaseerd op percentages van de ontsteking Myocarditis.
Toen alle nadelige gevolgen van een corona-infectie werden meegenomen, was er vooralsnog een sterk voordeel bij het vaccineren van jonge mensen met andere vaccins dan Moderna. Dit corona-vaccin laat een hoger risico op Myocarditis zien dan het vaccin van Pfizer.
De schade herstellen
Een behandeling van de ontsteking verschild erg van de ernst ervan. Volwassenen met een milde vorm ervan hebben vooral rust nodig en niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID) nodig. Denk hierbij aan ibuprofen. Ernstige gevallen binnen deze groep vereisen medicijnen of mechanische ondersteuning van de bloedsomloop. Deze worden gebruikt om de hartfunctie te ondersteunen. In enkele gevallen is een harttransplantatie nodig. Maar dit vindt alleen plaats als behandelingen niet meer effectief zijn.
Patiënten jonger dan 21 jaar, die dezelfde milde symptomen kregen, kregen alleen NSAID of geen ontstekingsremmende therapie. Van deze groep kreeg het deel met ernstige symptomen sterkere therapiën, zoals glucocorticoïden, colchicine of intraveneuze immunoglobuline.
Hoe serieus is Myocarditis?
Meer dan 80% van de gevallen met Myocarditis, die niks te maken hebben met corona, lossen vanzelf op. Maar toch vindt het bij 5% van de patiënten plaats dat deze binnen een jaar na de diagnose overlijdt of een harttransplantatie moet hebben.
Bij de groep volwassenen die door corona Myocarditis krijgen hebben slechtere symptomen dan niet-corona-gevallen. Hierdoor is er een groter risico op overlijden bij deze groep. Bij deze groep wordt Myocarditis gezien als een van de verschillende hartaandoeningen die men kan oplopen met het krijgen van corona. Tachtig procent van de Myocarditis-gevallen die men niet krijgt door corona, lost vanzelf op. En zoals al aangegeven, is het bij 5% het geval dat er een harttransplantatie nodig is of er een overlijden plaatsvindt.
Gevallen die Myocarditis krijgen na het hebben van corona zijn grotendeels mild en verdwijnt snel. Er werd aangegeven dat 95% bij de volwassenen als mild werden beschouwd. Kinderen hebben 98,6% van de gevallen een milde vorm van Myocarditis. Hier wordt in het gevolg geen melding gemaakt van de noodzaak van mechanische hartondersteuning of overlijdens. Bij kinderen die last hadden van hartproblemen, was de hartfunctie bij follow-up volledig normaal gemaakt.
Slotwoord
De steeds veranderende pandemie, gecombineerd met de snelle ontwikkelingen in het onderzoek, maken het lastig voor publiek om informatie en risico’s van corona-vaccins te krijgen. In veel gevallen is het handig om je te wenden tot de begeleiding van de medische organisaties die de opdracht hebben om de gezondheid en het welzijn van de samenleving te beschermen.
