Nederland stuur geen militairen naar Oekraïne

Veel lezers zijn benieuwd nu Rusland Oekraïne is binnengevallen en de westerse wereld verontwaardigd is. Is het waarschijnlijk dat Nederland militair ingrijpt? Zal het troepen in die richting sturen? Is het mogelijk dat er een derde wereldoorlog uitbreekt? Deskundigen stellen dat hoe heftig de gevechten in het Midden-Oosten ook zijn, Nederland zich geen zorgen hoeft te maken.

Gaat Nederland militaire bijstand verlenen aan Oekraïne? Zonder enige twijfel, nee. Of, anders gezegd, in principe niet“, betoogt Peter Wijninga, strategisch analist bij het Haags Centrum voor Strategisch Onderzoek. “Oekraïne is immers geen lid van de NAVO.”

In dit bondgenootschap, waar de meeste EU-landen, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk deel van uitmaken, geldt het zogeheten artikel 5: een aanval op één NAVO-land wordt beschouwd als een aanval op alle NAVO-landen, die moeten reageren. “Maar dat gaat niet gebeuren, hoe slecht het ook gaat in Oekraïne”, zegt Wijninga. Ze staan er militair alleen voor.

In theorie kunnen niet-NAVO-landen besluiten Oekraïne militair te steunen, maar Wijninga gelooft niet dat dit zal gebeuren. Landen zullen op hun hoede zijn. “Ze zijn daartoe niet verplicht door enig verdrag. Ook de buurlanden van Oekraïne niet. Nederland ook niet. Als je als regering een militaire expeditie uitvoert zonder overleg met de andere NAVO-leden, zoals het steunen van Oekraïne, dan sta je er alleen voor. Niemand zal je dan te hulp schieten.”

Nederland (en zijn bondgenoten) zouden slechts in één uitzonderlijke (toekomstige) situatie militaire steun naar Oekraïne kunnen sturen. Toch is die mogelijkheid, zoals Wijninga opmerkt, nog ver gezocht. “Als er een enorme humanitaire crisis zou uitbreken in Oekraïne, met etnische zuiveringen en massale toestroom van migranten, kan de NAVO zich op het hoofd gaan krabben en denken: ‘Hier moeten we iets aan doen.’ Dit gebeurde eind jaren negentig tijdens de Kosovo-oorlog, maar over de vraag of het toen juist en legaal was, wordt nog steeds gediscussieerd. Daardoor is het begrijpelijk dat landen, waaronder Nederland, niet dolblij zijn.”

Bovendien zou het, als het zover zou komen, een soeverein besluit van de landen zijn, geen eis. Nederland zou dus nooit in het Oekraïne-conflict worden meegesleurd “omdat het moet“.

De NAVO die (meer) militairen naar Polen en de Baltische staten stuurt, alleen om Rusland tegen te houden, is een veel realistischer eventualiteit. “Polen en de Baltische staten willen een zeer sterk signaal van ‘alliantiecohesie’ afgeven”, zegt Dirk Zandee, directeur van de veiligheidssectie van het Instituut Clingendael. Met andere woorden, Polen, Estland, Letland en Litouwen willen een signaal afgeven aan Rusland: blijf uit ons land of wij zullen reageren met steun van de NAVO. Bepaalde landen, zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, hebben al meer strijdkrachten naar deze landen gezonden. Er zijn echter geen echte plannen om een zogenaamde NAVO-reactiemacht in te zetten.

Wat is de NAVO Reactiemacht, en wat doet het?

  • Een groot contingent soldaten dat snel kan worden ingezet.
  • Landen als Polen, bijvoorbeeld, kunnen de NAVO vragen om die troepen toe te laten. Dat is iets waar de NAVO unaniem mee moet instemmen.
  • De eerste troepen, bekend als de “speerpunt,” kan vertrekken in slechts twee dagen.
  • NAVO-leden zijn afwisselend stand-by. Nederland heeft dit jaar een bataljon ‘stand-by‘ staan.
  • Premier Mark Rutte en minister van Defensie Kajsa Ollongren verklaarden beiden dat er de komende dagen “militaire verplaatsingen” te zien zullen zijn, waardoor Nederland snel kan reageren als dat nodig is.
  • De NAVO onderzoekt ook of extra mankracht, naast de ‘speerpunt‘, nodig is.

Naast Oekraïne benadrukt Zandee dat er geen duidelijke aanwijzingen zijn dat Moskou van plan is Polen of de Baltische staten binnen te vallen. “Het NAVO-grondgebied omvat Polen en de Baltische staten. “President Poetin is geen gek.” Een Russische aanval op zo’n land zou dan ook een aanval zijn op de NAVO als geheel. Wijninga gelooft niet dat dit zal gebeuren. “Ik denk dat het feit dat die landen lid zijn van de NAVO ervoor zorgt dat Poetin ze zal mijden.”

Het sturen van militairen naar buurlanden is dan ook alleen bedoeld om een statement te maken. “Poetin viel Oekraïne binnen om een marionettenregime te installeren dat Rusland ten goede zou komen,” zegt Zandee. Zijn doel is dit te bereiken. Dus, in plaats van vandaag Oekraïne in te nemen en morgen Estland, of wat dan ook, neem vandaag Oekraïne in en morgen Estland.

Wijninga en Zandee zien een derde wereldoorlog niet gebeuren. “Zandee: “Deze invasie heeft de internationale verhoudingen flink verstoord. Het zal economische gevolgen hebben die ook Nederland zullen raken, zoals stijgende gaskosten, en een invasie zo ver weg als Kiev zal een grote vluchtelingenstroom tot gevolg hebben. Maar omdat er tegenwoordig zoveel breaking news is, en de beelden direct in je huiskamer worden uitgezonden, lijkt het slagveld heel dichtbij te zijn.”

Maar hoe vreselijk het nieuws ook wordt, Wijninga benadrukt dat Oekraïne op zichzelf is aangewezen. “Je hoeft niet bang te zijn dat de Russen snel naar Rotterdam komen”, zegt Zandee.

Laat hieronder uw mening weten

Corona-teller.nl heeft geen verstandhouding met overheidsinstanties als GGD, RIVM of andere teststraten genoemd in artikelen en links. Dit is een ongebonden website met een eigen redactie